Zamczysko | Ikażń

Więcej zdjęć (4) >>

Zamek w Ikaźni

W końcu XV wieku dobra nad jeziorem Ikaźń kupił starosta brasławski i sekretarz wielkiej księżny Heleny, Jan Sapieha. Około 1504 roku założył nad brzegiem jeziora miasteczko i ufundował w nim cerkiew. Równocześnie wzniósł na ostrowie jeziora. zamek. Zamek w Ikaźni obok innych twierdz Brasławszczyzny (Brasław, Dryświaty, Druja), odgrywał ważną rolę w wojnach Wielkiego Księstwa Litewskiego z Moskwą.

O zamku najpełniej informują badania archeologiczne, a jego wygląd znany jest z rysunku umieszczonego na mapie WKL z 1613 roku.

Zbudowany na ostrowie jeziora, na sztucznie podwyższonym nasypie o wymiarach 55x30 m. W znacznej części murowany; z dwukondygnacyjną częścią mieszkalną z cegły i kamienia, z okrągłą basztą narożną. Oddzielnie posadowiona drewniana wieża. Od strony wschodniej i północnej zamek otaczał kamienno-ceglany mur o grubości 2 m. Od zachodu okolony glinianym wałem podwyższonym drewnianą palisadą. Tu, po stronie zachodniej, znajdował się wjazd do fortecy; także most łączący ostrów z brzegiem jeziora. Konstrukcja mostu łatwa do demontażu w razie niebezpieczeństwa – był to most pływający, oparty na czółnach. Od południa do zamku przylegało podzamcze, otoczone wałem ziemnym wzmocnionym drewnem. Zamek był własnością prywatną; utrzymanie załogi, remonty i naprawy wykonywane były na koszt właściciela. Już w 1515 roku zamek był oblegany przez wojska moskiewskie. Spalono wtedy miasto. W czasie wojny o Inflanty (1561) zamek był silnie obsadzony i ufortyfikowany. W 1654 roku zdobyły go wojska moskiewskie, w 1655 – szwedzkie. Na początku XVIII wieku zniszczony w czasie walk stronników króla Stanisława Leszczyńskiego i Augusta Mocnego Sasa, wspieranych przez Moskwę.

Zamku nie odbudowano; dziś na wyspie pozostały tylko fragmenty umocnień i fundamentów.

A.O.
Na podstawie:
- Grzegorz Rąkowski „Wśród jezior i mszarów Wileńszczyzny”, Rewasz 2000
- Kastus` Szydłowski „Pamiac` Braslawski Rajon”, Mińsk 1998